STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 1
PARAFIA
PW. ŚW. MAKSYMILIANA MARII
KOLBEGO W ZALESIU
Osoba odpowiedzialna za interwencję:
Ksiądz Proboszcz Ryszard Kochanowicz
Osoby Zaufania:
1. Pani Wiesława Franczyk
2. Pani Józefa Syjud
Wsparcie:
1. Niebieska Linia – https://www.niebieskalinia.info/
2. 800 -12-12-12- całodobowy Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka
3. 116-111 – całodobowy telefon zaufania dla dzieci i młodzieży prowadzony przez Fundację Dajemy
Dzieciom Siłę;
4. 112 – numer alarmowy w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia.
Zalesie 21.07.2024r
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 2
Wstęp
Niniejszy dokument to realizacja obowiązku prawnego który dotyczy wprowadzenia we wszelkich
instytucjach, w których przebywają dzieci, standardów ich ochrony przed krzywdzeniem [ustawa z
dnia 28 lipca 2023 roku o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. 2023 poz. 1606)].
W oparciu o inicjatywy i dyskusje międzynarodowe, raporty z badań na temat sytuacji dzieci w Polsce
oraz coraz większe zaniepokojenie opinii publicznej propozycje opracowania ogólnopolskiej strategii
ochrony dzieci przed przemocą w naszym kraju docierał do świadomości społecznej w latach 2016-
2018 w kierunku opracowania i wdrożenia „Narodowej strategii walki z przemocą wobec dzieci”. W
różnych środowiskach podkreślano, że potrzebne są działania oparte na wiedzy, empatii, dobrej
diagnozie i skoordynowanym zarządzaniu. Uznawano, że obok zagrożeń, na jakie narażone są dzieci i
przed którymi należy je chronić, należy skoncentrować uwagę na szukaniu takich form wspierania i
ochrony dzieci oraz reagowania na przemoc, które nie tylko będą zabezpieczały je przed dalszą
przemocą, lecz także stworzą warunki do świadomego ich udziału w budowaniu bezpiecznych
środowisk, czyli wyrzeczenia się wszelkiej przemocy wobec słabszych. Każdy z nas jest więc
zobowiązani do uczenia się dostrzegania tych, którzy potrzebują pomocy i wsparcia oraz
bezzwłocznego podejmowania działań w przypadku podejrzeń lub ujawnienia okoliczności, które
mogą wskazywać, że dziecku zagraża lub dzieje się krzywda.
W parafii głównie toczy się życie sakramentalne wiernych, a życie rodzinne wokół celebracji roku
liturgicznego. Rodzice w zaufaniu przyprowadzają swoje dzieci do parafii i oczekują, że będą tam one
bezpieczne. Parafianie są osobami w różnym wieku, w różnej sytuacji rodzinnej, zawodowej, a
duszpasterze oraz osoby pracujące na rzecz parafii mają nierzadko wgląd w ich potrzeby oraz
możliwość zaradzenia im. Z tego powodu standardy ochrony dzieci w obszarze parafialnym zostaną
poszerzone o ochronę osób dorosłych i nie dotyczy to wyłącznie osób zależnych, bezbronnych, ale
wszystkich. Opracowane standardy mają za zadanie chronić przed wszelkiego rodzaju nadużyciami,
przed krzywdą, przemocą, w tym przed wykorzystaniem seksualnym. Działają w obie strony – chronią
zarówno parafian, jak i osoby duchowne, pracowników i wolontariuszy parafii. Ten szeroki zakres
działalności oraz wielość osób zaangażowanych w życie parafialne, mogących mieć dostęp do dzieci i
młodzieży oraz posiadających wgląd w prywatne życie parafian, zobowiązuje do szczegółowego
opracowania zasad ochronnych.
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 3
Wywiązując się z wymogów prawnych a nade wszystko z przekonania że dobro dziecka jest
najważniejsze Parafia przyjmuje poniżej opracowane standardy ochrony dzieci.
Dokument został przygotowany na podstawie wytycznych opracowanych w ramach projektu COD
„Standardy ochrony dzieci w Kościele katolickim w Polsce”
Słowniczek /Objaśnienie terminów
Osoby, ich role i funkcje w Kościele
1. biskup – biskup diecezjalny, ordynariusz ordynariatu i prałat Prałatury Personalnej Kościoła
łacińskiego oraz hierarcha Kościołów wschodnich;
2. duchowieństwo, kler – (diakoni, księża, biskupi);
3. kapłan – osoba, która spełnia w imieniu wspólnoty religijnej funkcje kulturowe i rytualne;
4. ksiądz- duchowny chrześcijański posiadający święcenia kapłańskie;
5. osoby konsekrowane – osoby, które w sposób szczególny poświęcają życie Bogu. Łączy je
konsekracja, która wiąże się ze złożeniem Bogu ślubów czystości oraz najczęściej również
ubóstwa i posłuszeństwa, choć zależy to od formy życia konsekrowanego. Należą do nich
członkowie stowarzyszeń zakonnych oraz świeckie osoby konsekrowane;
6. organizator wyjazdu – osoba/podmiot uprawniony do organizacji wyjazdu dzieci – parafie,
wspólnoty religijne, szkoły i placówki, przedsiębiorcy podlegający ustawie o usługach
turystycznych, osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki nieposiadające osobowości prawnej;
7. osoba świecka – członek Kościoła katolickiego bez święceń;
8. proboszcz – prezbiter mianowany przez biskupa diecezjalnego na urząd proboszcza;
9. personel kościelny – duchowny, osoba zakonna lub inna osoba zatrudniona przez Kościół na
podstawie umowy, podwykonawstwa, dobrowolnie lub nieodpłatnie;
10. szafarz nadzwyczajny Komunii Świętej – osoba wyznaczona do udzielania Komunii Świętej,
niemająca święceń;
11. wolontariusz – osoba, która na rzecz innych osób lub danej grupy społecznej, dobrowolnie i
bezpłatnie świadczy pracę wykraczającą poza związki rodzinno-koleżeńsko--przyjacielskie.
Określenie „bezpłatna” nie oznacza „bezinteresowna”, lecz „bez wynagrodzenia
materialnego”.
Organizacja posługi Kościoła
1. diecezja – diecezja, archidiecezja, ordynariat lub prałatura personalna Kościoła łacińskiego i
eparchia Kościoła wschodniego;
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 4
2. duszpasterstwo, w tym duszpasterstwo parafialne – sytuacja, w której jedna osoba jest
odpowiedzialna za dobro drugiej lub za wspólnotę wyznaniową. Obejmuje celebrowanie
liturgii, zapewnienie porad i wsparcia duchowego, edukację, poradnictwo, opiekę medyczną i
pomoc w potrzebie. Wszelka praca polegająca na nadzorze lub wychowaniu dzieci jest
dziełem duszpasterskim;
3. duszpasterstwo pozaparafialne – duszpasterstwa, wspólnoty, grupy gromadzące młodych
ludzi (młodzież licealna, studenci, młodzi dorośli), w tym wolontariaty, wakacyjne spotkania
młodych (organizowane przez zakony, zgromadzenia zakonne, wspólnoty), festiwale
młodzieżowe, rekolekcje wyjazdowe, wspólnoty różnych stanów, pielgrzymki piesze,
pielgrzymki autokarowe, środowiska harcerskie. To dzieła, które mogą działać przy parafiach,
ale mają struktury pozaparafialne;
4. klerykalizm – postawa wobec duchowieństwa/osoby zakonnej charakteryzująca się
nadmiernym szacunkiem i przekonaniem o ich wyższości moralnej. Papież Franciszek
powiedział, że ma to miejsce, gdy „duchowni czują się lepsi, [i kiedy] są daleko od ludu”.
Może być „wspierany przez samych księży lub przez osoby świeckie”;
5. parafia – określona wspólnota wiernych, utworzona na sposób stały w Kościele
partykularnym, nad którą pasterską pieczę, pod władzą biskupa diecezjalnego, powierza się
proboszczowi jako jej własnemu pasterzowi.
Dzieci i osoby bezbronne
1. dziecko – osoba poniżej 18. roku życia;
2. dziecko wykorzystane seksualnie – każde dziecko w wieku bezwzględnej ochrony, jeśli osoba
dojrzała seksualnie, czy to przez świadome działanie, czy też przez zaniedbywanie swoich
społecznych obowiązków lub obowiązków wynikających ze specyficznej odpowiedzialności za
dziecko, dopuszcza się zaangażowania dziecka w jakąkolwiek aktywność natury seksualnej,
której intencją jest zaspokojenie osoby dorosłej (Standing Committee on Sexually Abused
Children);
3. małoletni – w rozumieniu polskiego prawa cywilnego osoba, która nie ukończyła 18 lat lub
nie zawarła małżeństwa;
4. nieletni – w rozumieniu prawa karnego osoba, która w momencie popełnienia czynu
zabronionego nie ukończyła 17. roku życia;
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 5
5. opiekun – osoba sprawująca pieczę nad dzieckiem, uprawniona do reprezentacji dziecka oraz
posiadająca władzę prawną do dbania o interesy osobiste i majątkowe innej osoby (rodzic,
rodzic zastępczy lub osoba uprawniona przez rodzica);
6. osoba dorosła bezbronna zgodnie z art. 1 ust. 2 b) Vos Estis Lux Mundi – każda osoba
znajdująca się w stanie niepełnosprawności, upośledzeniu fizycznym lub psychicznym albo
pozbawiona wolności osobistej, która w rzeczywistości, nawet sporadycznie, ogranicza ich
zdolność zrozumienia, chęci lub przeciwstawienia się przestępstwu w inny sposób;
7. wiek bezwzględnej ochrony – wiek niższy niż wiek zgody. Czynność seksualna z osobą w
wieku ochronnym jest czynem zabronionym (wykorzystaniem seksualnym), a osoba
dopuszczająca się jej i lub doprowadzająca do niej podlega odpowiedzialności karnej. W
Polsce obecnie wynosi 15 lat;
8. zgoda opiekuna – zgoda rodziców albo zgoda opiekuna, rodzica zastępczego lub opiekuna
tymczasowego. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy
poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny
(orzeczenie sądu opiekuńczego zastępuje zgodę rodziców).
Różne formy przemocy
1. bullying – znęcanie, zastraszanie, prześladowanie werbalne, społeczne, a także fizyczne;
cyberprzemoc – wszelka przemoc z użyciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych –
komunikatorów, czatów, stron internetowych, mediów społecznościowych, blogów, SMS-ów,
MMS-ów. Może mieć formę wulgarnych wiadomości, obraźliwych komentarzy (hejt, trolling),
rozpowszechniania zdjęć ukazujących dziecko w niekorzystnym świetle, zastraszania,
śledzenia (cyberstalking), ujawniania tajemnic (outing) itp.;
2. gaslighting – przemoc psychiczna polegająca na manipulowania drugą osobą w taki sposób,
że ofiara przemocy z czasem przestaje ufać swoim osądom, staje się zdezorientowana,
zalękniona i traci zaufanie do swojej pamięci czy percepcji. Jeśli manipulacja jest stosowana
stale i metodycznie, może w końcu doprowadzić do tego, że ofiara zacznie kwestionować
swoje zdrowie psychiczne. W ten sposób manipulator przejmuje nad nią całkowitą kontrolę;
3. grooming (wobec dorosłego) – zachowania mające na celu izolację osoby, uczynienie jej
zależną, skłonną do zaufania i bardziej podatną na agresywne zachowanie;
4. nadużycie – postępowanie lub czyn niezgodny z przyjętymi normami postępowania, a
nadużywać oznacza użyć ponad miarę oraz wykorzystać coś w niewłaściwy sposób lub w
nadmiernym stopniu (SJP);
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 6
5. nadużycie władzy – nadużycie stanowiska, funkcji lub obowiązku w celu wykorzystania innej
osoby. Może przybierać różne formy i obejmować sytuacje, w których dana osoba ma władzę
nad inną osobą na mocy swojego związku (np. pracodawca i pracownik, nauczyciel i uczeń,
trener i sportowiec, rodzic lub opiekun i dziecko, duchowny/osoba zakonna i parafianin) i
wykorzystuje tę władzę na swoją korzyść;
6. przemoc duchowa – odwoływanie się do przekonań religijnych i wiary osoby w celu
wyrządzenia jej szkody. Może mieć negatywny wpływ na duchowość osoby poszkodowanej,
zwłaszcza gdy dopuszcza się jej osoba posiadająca duchowy autorytet i zaufanie w Kościele;
7. przemoc domowa – jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie
naruszające prawa lub dobra osobiste osób, w szczególności narażające na
niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia, naruszające godność, nietykalność cielesną,
wolność, w tym wolność seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub
psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą
(art. 2 Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie);
8. przemoc wobec osób starszych – pojedyncze lub powtarzające się działanie lub brak
odpowiedniego działania, mające miejsce w jakimkolwiek związku, w którym oczekuje się
zaufania, które powoduje krzywdę lub cierpienie starszej osoby;
9. przemoc emocjonalna (dorośli) – powszechna forma przemocy mająca miejsce w bliskich
związkach. Przemoc emocjonalna jest definiowana jako molestowanie, które ma miejsce, gdy
dana osoba jest poddawana zachowaniom lub działaniom mającym na celu jej
kontrolowanie, z zamiarem wyrządzenia jej krzywdy emocjonalnej lub strachu, poprzez
manipulację, izolację lub zastraszanie;
10. seksizm – uprzedzenie lub dyskryminacja ze względu na płeć;
11. seksualizacja – proces, w wyniku którego wartościowanie drugiej osoby oraz siebie samego/
siebie samej dokonywane jest przez pryzmat atrakcyjności seksualnej, uprzedmiotowienie
osoby pod względem seksualnym lub narzucanie seksualności w niewłaściwy sposób (wg
Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego);
12. uwikłanie – każda relacja, w której ktoś doświadcza strachu, lęku, poczucia winy, poczucia
krzywdy, frustracji, poniżenia, zniewolenia, zależności, dominacji, niemożności bycia sobą,
nieszczerości, braku autentyczności, przemocy emocjonalnej, fizycznej, seksualnej czy
ekonomicznej;
13. zaniedbanie (wobec osoby dorosłej) – niezapewnienie przez opiekuna środków niezbędnych
do życia osobie, którą się opiekuje.
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 7
Wsparcie
1. Niebieska Linia – https://www.niebieskalinia.info/
2. procedura „Niebieskie Karty” – jest narzędziem, którego głównym celem jest zapewnienie
bezpieczeństwa osobie doznającej przemocy domowej, obejmuje też współpracę
przedstawicieli różnych instytucji i podmiotów, które są zobowiązane do reagowania w
przypadku uzyskania informacji o wystąpieniu przemocy domowej.
Przestępstwa motywowane seksualnie
1. przestępstwo kanoniczne wykorzystywania seksualnego – kanoniczne przestępstwa
wykorzystywania seksualnego popełniane przez duchownych lub osoby konsekrowane,
którymi są: zmuszanie kogoś, za pomocą przemocy, groźby lub nadużycia władzy, do
wykonywania lub poddawania się czynnościom seksualnym; wykonywanie czynności
seksualnych z dzieckiem lub osobą bezbronną; produkcję, wystawianie, posiadanie lub
dystrybucję, w tym drogą elektroniczną, pornografii z udziałem dzieci, a także werbowanie
lub nakłanianie dziecka lub osoby bezbronnej do udziału w tworzeniu pornografii popełnione
przez duchownych lub osoby zakonne, o których mowa w artykule 1 §1 a) Vos Estis Lux
Mundi.
2. przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności (art. 197-205 k.k.) – zgwałcenie
(art. 197), wykorzystanie seksualne osoby bezradnej lub niepoczytalnej (art. 198), seksualne
wykorzystanie zależności (art. 199), seksualne wykorzystanie dziecka (art. 200), uwodzenie
dziecka poniżej lat 15 z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego lub sieci
telekomunikacyjnej (art. 200a), propagowanie pedofilii (art. 200b), kazirodztwo (art. 201),
pornografia (art. 202), zmuszanie do prostytucji (art. 203), czerpanie zysku z cudzego
nierządu (art. 204).
3. Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym – rejestr obywateli polskich, którzy
dopuścili się przestępstwa z pobudek seksualnych. Składa się z Rejestru publicznego i Rejestru
z dostępem ograniczonym. https://arch-bip.ms.gov.pl/pl/ rejestry-i-ewidencje/rejestrsprawcow-
przestepstw-na-tle-seksualnym/
Osoby dramatu
1. osoba pokrzywdzona – osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało
bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo (art. 49 §1 k.p.k.);
2. osoby pokrzywdzone przemocą w rodzinie – osoby najbliższe, inne osoby pozostające w
stałym lub przemijającym stosunku zależności od osoby stosującej przemoc (art. 115 §11
Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie);
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 8
3. oskarżony – osoba, której postawiono zarzuty karne;
4. przestępca seksualny – osoba, która przyznała się do wykorzystania seksualnego lub której
odpowiedzialność za wykorzystanie została orzeczona przez właściwy sąd i/lub procedurę
kościelną;
5. pozwany – osoba, na którą złożoną skargę;
6. skarżący – każda osoba składająca skargę zawierającą zarzut, podejrzenie, obawę lub
zgłoszenie naruszenia prawa.
Zespół ds. Prewencji i jego praca
1. dane osobowe – wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do
zidentyfikowania żyjącej osoby fizycznej, a także poszczególne informacje, które w połączeniu
ze sobą mogą prowadzić do zidentyfikowania tożsamości danej osoby. Przykładowe dane
osobowe: imię i nazwisko, adres zamieszkania, adres e-mail z imieniem i nazwiskiem, numer
dowodu tożsamości, dane o lokalizacji, adres IP, dane przechowywane przez szpital lub
lekarza, które mogą jednoznacznie wskazywać tożsamość danej osoby;
2. kompetencje miękkie – umiejętności psychospołeczne, np. komunikatywność, asertywność;
konflikt interesów – sytuacja (postrzegana lub rzeczywista), w której powstaje konflikt
pomiędzy obowiązkami służbowymi danej osoby a jej prywatnymi interesami, który może
mieć wpływ na wykonywanie tych obowiązków. Taki konflikt zazwyczaj wiąże się z
przeciwstawnymi zasadami lub niezgodnymi życzeniami lub potrzebami i może wystąpić, gdy
osoba pełni wiele ról;
3. lojalność środowiskowa – silna lojalność wobec danego środowiska, grupy ludzi, wspólnoty,
instytucji, przełożonego itp., która może przyjmować formy pozytywne, np. dochowanie
tajemnicy, lub negatywne, np. niereagowanie bądź zaprzeczanie przemocy;
4. osoba odpowiedzialna za standardy ochrony dzieci – osoba wyznaczona przez przełożonego
danego dzieła duszpasterskiego, danej grupy parafialnej, np. ministrantów, sprawująca
nadzór nad prawidłowym stosowaniem standardów ochrony dzieci;
5. osoba zaufana – osoba wyznaczona przez przełożonego danego dzieła duszpasterskiego,
ciesząca się zaufaniem i odpowiednio przygotowana, odpowiedzialna za przyjmowanie
zgłoszeń o zdarzeniach dotyczących przemocy;
6. osoba odpowiedzialna za interwencję – zarządca placówki (proboszcz) odpowiedzialny za
podejmowanie interwencji w przypadku zaistnienia przemocy;
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 9
7. wniosek o wgląd w sytuację rodziny – pismo może zostać złożone przez każdą osobę fizyczną
i prawną, która chce, aby sąd zbadał aktualną sytuację rodzinną. Wniosek nie podlega żadnej
opłacie sądowej, może być złożony w każdej chwili i w przypadku jego odrzucenia przez sąd
nie rodzi żadnych negatywnych konsekwencji wobec wnioskodawcy.
Formy przemocy wobec dziecka
przemoc wobec dzieci – wszelkie formy złego traktowania fizycznego i/lub emocjonalnego,
wykorzystywania seksualnego, zaniedbania lub niedbałego traktowania, wyzysku komercyjnego lub
innego, skutkujące rzeczywistą lub potencjalną szkodą dla zdrowia, przetrwania, rozwoju lub
godności dziecka w kontekście relacji odpowiedzialności, zaufania lub siły. Dzieli się powszechnie na
pięć podtypów: przemoc fizyczna, znęcanie się emocjonalne/psychiczne, zaniedbanie, narażenie na
przemoc w rodzinie, wykorzystywanie seksualne. W kontekście Kościoła katolickiego ważne jest także
uznanie przemocy duchowej za dodatkowy podtyp przemocy;
1. narażenie na przemoc w rodzinie – forma psychicznego znęcania się nad dzieckiem, w której
dziecko jest obecne – słyszy lub widzi – gdy inny członek rodziny doświadcza przemocy
fizycznej, psychicznej lub seksualnej albo widzi szkody wyrządzone osobom lub mieniu w
wyniku agresywnego zachowania członka rodziny;
2. przemoc fizyczna to przemoc, w wyniku której dziecko doznaje fizycznej krzywdy lub jest nią
potencjalnie zagrożone. Krzywda ta następuje w wyniku działania bądź zaniechania działania
ze strony rodzica lub innej osoby odpowiedzialnej za dziecko, lub której dziecko ufa, bądź
która ma nad nim władzę. Przemoc fizyczna wobec dziecka może być czynnością powtarzalną
lub jednorazową;
3. przemoc psychiczna i emocjonalna to przewlekła, niefizyczna, szkodliwa interakcja wobec
dziecka, obejmująca zarówno działania, jak i zaniechania. Zaliczamy do niej m.in.
niedostępność emocjonalną, zaniedbywanie emocjonalne, relację z dzieckiem opartą na
wrogości, obwinianiu, oczernianiu, odrzucaniu, nieodpowiednie rozwojowo lub
niekonsekwentne interakcje z dzieckiem, niedostrzeganie lub nieuznawanie indywidualności
dziecka i jego granic psychicznych;
4. przemoc rówieśnicza (agresja rówieśnicza, bullying) – występuje, gdy dziecko doświadcza
różnych form przemocy ze strony rówieśników, bezpośrednio lub z użyciem technologii
komunikacyjnych. Ma miejsce wtedy, gdy działanie ma na celu wyrządzenie komuś przykrości
lub krzywdy (intencjonalność), ma charakter systematyczny (powtarzalność), a ofiara jest
słabsza od sprawcy bądź grupy sprawców. Obejmuje przemoc werbalną (np. przezywanie,
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 10
dogadywanie, ośmieszanie), relacyjną (np. wykluczenie z grupy, ignorowanie, nastawianie
innych przeciwko osobie), fizyczną (np. pobicie, kopanie, popychanie, szarpanie), materialną
(np. kradzież, niszczenie przedmiotów) oraz elektroniczną (złośliwy SMS lub e-mail, wpis w
mediach społecznościowych, umieszczanie w Internecie zdjęć lub filmów ośmieszających
ofiarę), a także przemoc podczas randki ze strony chłopaka/dziewczyny;
5. wykorzystywanie seksualne dziecka – wykorzystanie seksualne dziecka to włączanie dziecka
w aktywność seksualną, której nie jest ono w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nią
świadomej zgody i/lub na którą nie jest dojrzałe rozwojowo i nie może zgodzić się w ważny
prawnie sposób i/lub która jest niezgodna z normami prawnymi lub obyczajowymi danego
społeczeństwa. Z wykorzystaniem seksualnym mamy do czynienia, gdy taka aktywność
wystąpi między dzieckiem a dorosłym lub dzieckiem a innym dzieckiem, jeśli te osoby ze
względu na wiek bądź stopień rozwoju pozostają w relacji opieki, zależności, władzy. Celem
takiej aktywności jest zaspokojenie potrzeb innej osoby (World Health Organization).
Obejmuje zachowania z kontaktem fizycznym (w tym penetracyjne) oraz bez kontaktu
fizycznego, może wtedy przybrać formę seksualizacji, robienia zdjęć lub filmów wideo
przedstawiających dzieci o charakterze jednoznacznie seksualnym, zmuszania dzieci do
oglądania czynności seksualnych lub wzięcia w nich udziału lub zmuszania dzieci do
uprawiania seksu lub angażowania się w czynności seksualne z innymi dziećmi lub dorosłymi.
Obejmuje również wyzyskiwanie seksualne dzieci, czyli czerpanie zysku np. z pornografii z
udziałem dzieci lub prostytucji dziecięcej. Grooming (wobec dziecka) – zachowania, których
celem jest przygotowanie dziecka do wykorzystywania seksualnego. Obejmuje nawiązanie
szczególnej relacji z dzieckiem, często również warunkowanie rodziców i innych dorosłych
oraz osłabienie ich czujności, aby myśleli, że relacja z dzieckiem jest normalna i pozytywna;
6. zaniedbywanie dziecka to chroniczne lub incydentalne niezaspokajanie jego podstawowych
potrzeb fizycznych/psychicznych i/lub nierespektowanie jego podstawowych praw,
powodujące zaburzenia jego zdrowia i/lub trudności w rozwoju. Do zaniedbywania dochodzi
w relacji dziecka z osobą, która jest zobowiązana do opieki, wychowania, troski i ochrony
dziecka.
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 11
STANDARD 1: STWORZENIE I ZACHOWANIE BEZPIECZNEGO ŚRODOWISKA W PARAFII
1. W parafii pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu został wprowadzony w życie
wewnętrzny dokument, w którym zawarta jest polityka ochrony przebywających tam dzieci i
osób dorosłych zgodnie z obowiązującymi standardami wyznaczonymi zarówno przez
dokumenty państwowe (Ustawę o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz innych
ustaw z dn. 28 lipca 2023 r. – tzw „Ustawa Kamilka”), jak i wskazania wynikające z Wytycznych
Kościoła katolickiego w Polsce;
2. W przygotowaniu wewnętrznego dokumentu uczestniczą zaangażowani świeccy ( Parafialna
Rada Duszpasterska);
3. W parafii działa Zespół ds. Prewencji oraz wyznaczona jest tzw. osoba zaufania
4. Polityka ochrony dotyczy szczegółowych zasad bezpieczeństwa i sposobów ochrony
przebywających tam dzieci i bezbronnych dorosłych, czyli:
a) rekrutacji personelu i osób zaangażowanych duszpastersko w parafii;
b) bezpiecznych relacji pomiędzy dorosłymi zatrudnionymi i pomagającymi duszpastersko w
parafii a dziećmi i bezbronnymi dorosłymi;
c) bezpiecznych relacji pomiędzy rówieśnikami;
d) bezpiecznego korzystania z Internetu i mediów elektronicznych;
e) zasady ochrony wizerunku i danych osobowych;
f) sposobu reagowania w parafii na przypadki podejrzenia, że dziecko doświadcza przemocy
fizycznej, psychicznej czy seksualnej i zasad prowadzenia rejestru interwencji (Załącznik 3);
g) pomocy osobom pokrzywdzonym;
5. Standardy ochrony są dostępne w parafii i podane do publicznej wiadomości (na stronie
internetowej oraz wywieszone np. w gablocie parafialnej).
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 12
STANDARD 2 WERYFIKACJA, DELEGOWANIE I EDUKACJA KAPŁANÓW, OSÓB KONSEKROWANYCH I
ŚWIECKICH PRACUJĄCYCH Z DZIEĆMI I Z OSOBAMI BEZBRONNYMI W PARAFII
1. Obowiązki proboszcza (Załączniki 1 i 2)
a) Do obowiązków proboszcza należy wdrażanie w życie standardów ochrony przed przemocą.
b) Za niezastosowanie się do standardów odpowiedzialność personalnie ponosi proboszcz
parafii, również wobec prawa.
c) O każdej osobie zaangażowanej w parafii i mającej kontakt z dziećmi w obszarze związanym
z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, leczeniem, świadczeniem porad
psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub realizacją innych
zainteresowań przez dzieci, lub z opieką nad dziećmi proboszcz uzyskuje dane z Rejestru
Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym (https://arch-bip.ms.gov. pl/pl/rejestry-iewidencje/
rejestr-sprawcow-przestepstw-na-tle-seksualnym/). Nawet w przypadku osób
mających krótkotrwały kontakt z dziećmi na terenie parafii uzyskanie takiej informacji jest
zalecane, chociaż nie stanowi to obowiązku prawnego. W takim przypadku należy jednak
najpierw uzyskać zgodę osoby objętej takim sprawdzeniem.
d) Dodatkowo, przed nawiązaniem stosunku pracy lub przed dopuszczeniem osoby do
działalności (np. wolontariackiej) związanej z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem,
świadczeniem porad psychologicznych, rozwojem duchowym, uprawianiem sportu lub
realizacją innych zainteresowań przez dzieci, lub z opieką nad nimi proboszcz ma obowiązek
uzyskania od tej osoby informacji z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw
określonych w rozdz. XIX k.k. (przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu) i XXV k.k.
(przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości) oraz w zakresie art. 189a k.k.
(handel ludźmi), art. 207 k.k. (znęcanie się nad osobą najbliższą lub pozostającą w stosunku
zależności) oraz przestępstw z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
e) Jeśli parafia zatrudnia firmy z zewnątrz lub udostępnia im pomieszczenia, właściciel firmy
musi przedstawić proboszczowi oświadczenie o sprawdzeniu swoich pracowników, którzy
wejdą na teren parafii i będą mogli mieć kontakt z dziećmi, w Rejestrze Sprawców
Przestępstw na tle Seksualnym.
f) Proboszcz parafii powołuje osobę lub Zespół ds. Prewencji( należy do niego również tzw.
osoba zaufania). Wskazane jest, aby były to osoby cieszące się zaufaniem osoby świeckie,
odpowiednio przeszkolone i kompetentne, które będą wiedziały, jakie działania w danej
sytuacji są stosowane i konieczne. Osoby te ściśle współpracują z proboszczem miejsca,
który personalnie ponosi odpowiedzialność za wdrożenie i przestrzeganie standardów oraz
za działania interwencyjne. Współpracują również z osobami odpowiedzialnymi w
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 13
diecezji/zgromadzeniu za prewencję, jak również z delegatem/delegatką ds. ochrony dzieci i
młodzieży. Nie mogą to być osoby uwikłane w lojalność środowiskową lub w konflikt
interesów. Odpowiadają za wprowadzenie standardów oraz uczestniczą w szkoleniach
zgodnie z zasadami wskazanymi prze diecezję, do której parafia należy( każda parafialna
grupa duszpasterska może mieć wyznaczoną do tego celu konkretną osobę)
g) Proboszcz parafii powołuje osobę ( lub osoby) zaufaną, do której należy przyjmowanie
zgłoszeń dotyczących nierespektowania standardów. Osoba zaufana nie może na własną
rękę podejmować działań służących wyjaśnieniu podejrzeń i zarzutów lub weryfikacji
zgłoszonych faktów. Obowiązuje ją zasada poufności (Załącznik 4). Powinna to być osoba
faktycznie budząca zaufanie, posiadająca tzw. kompetencje miękkie, predysponujące ją do
kontaktu z osobami skrzywdzonymi.
h) Osobą odpowiedzialną bezpośrednio za interwencję w przypadku zaistnienia przemocy jest
zarządca placówki, w tym wypadku proboszcz parafii. Powinien czynić to we współpracy z
wymienionymi wyżej kompetentnymi osobami.
i) Wszelka działalność dotycząca ochrony oraz interwencji i pomocy musi być
dokumentowana. Wpisów w rejestrze zdarzeń dokonują osoby bezpośrednio
zaangażowane w daną aktywność (zazwyczaj osoba zaufana oraz/lub osoba odpowiedzialna
za interwencję), ale za bezpieczne przechowywanie notatek odpowiedzialny jest proboszcz.
Rejestr (Załącznik nr 3) prowadzi się zgodnie z zasadami ochrony danych wrażliwych.
2. Obowiązki duszpasterzy dzieci
Duszpasterze dzieci powinni:
a) czuwać nad własną dojrzałością emocjonalną, psychiczną, duchową;
b) starać się o dobór żywo wierzących, rzetelnych, zweryfikowanych i odpowiednio
przeszkolonych osób do pełnienia funkcji animatorów, wychowawców itd.;
c) wspierać dzieci w ich rozwoju ku dojrzałości;
d) dbać o respektowanie zasad kultury (wobec dzieci i między nimi);
e) czuwać nad równym traktowaniem wszystkich dzieci, z uwzględnieniem ich szczególnych
potrzeb i osobistych uwarunkowań;
f) dbać o przestrzeganie prawa do nienaruszalności cielesnej i prywatności;
g) organizować działania duszpasterskie w miejscach bezpiecznych;
h) utrzymywać możliwie żywy i transparentny kontakt z rodzicami dzieci;
i) dbać o przestrzeganie zasad prywatności i ochrony wizerunku oraz danych osobowych.
dzieci (Załącznik 5).
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 13
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 14
STANDARD 3 SPOSÓB REAGOWANIA NA OSKARŻENIA LUB NIEWŁAŚCIWE ZACHOWANIA
1. W przypadkach przemocy fizycznej bądź seksualnej, gdy sprawcą jest osoba dorosła lub
dziecko, należy zgłosić ten fakt zgodnie z prawem do organów ścigania lub/ oraz do delegata
właściwej instytucji kościelnej.
2. Gdy sprawa dotyczy niewłaściwego zachowania osób świeckich zatrudnionych w parafii bądź
wolontariuszy, sprawę należy zbadać i podjąć adekwatne kroki w zależności od tego, czego
dotyczyło to zachowanie. Każdorazowo należy podjąć z tą osobą rozmowę i jeśli zajdzie taka
potrzeba, to okresowo lub stale wycofać ją z pracy duszpasterskiej.
3. Jeśli niewłaściwe zachowanie dotyczy dziecka, należy o tym zawiadomić jego rodziców i wraz
z nimi podjąć odpowiednie działania.
4. Jeśli sprawa dotyczy niewłaściwych zachowań dzieci wobec siebie nawzajem, należy
niezwłocznie zawiadomić rodziców dzieci i wraz z nimi podjąć odpowiednie działania.
5. Osoba odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń współpracuje z proboszczem i delegatem
diecezjalnym i/lub zakonnym.
6. Każda informacja o niewłaściwym zachowaniu powinna być traktowana poważnie, gdyż jest
działaniem prewencyjnym.
7. Jeśli jakakolwiek osoba dorosła zaangażowana w pracę duszpasterską w parafii dowie się od
dziecka, że doświadcza ono przemocy, automatycznie ma obowiązek zastosowania się do art.
304 k.p.k. mówiącego o tym, że każdy, kto dowie się o popełnieniu przestępstwa ściganego z
urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policję.
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 15
STANDARD 4 ZAPEWNIENIE OPIEKI I WSPARCIA OSOBOM SKRZYWDZONYM
1. Każda osoba, która mówi o doświadczanej przez siebie krzywdzie, winna zostać przyjęta z
szacunkiem i uważnie wysłuchana.
2. Osoba skrzywdzona powinna otrzymać informację o możliwych formach pomocy, z której
może skorzystać na terenie parafii lub poza nią.
3. W sytuacji, gdy osoba wskazana jako sprawca jest kapłanem lub inną osobą zaangażowaną w
parafii, należy jak najszybciej zapewnić bezpieczeństwo osobie skrzywdzonej (np. przez
niedopuszczanie do niej osoby wskazanej lub podejrzanej o krzywdę). Następnie należy jej
udzielić pomocy, jakiej potrzebuje. Osoby poszkodowane nie powinny być obarczane
kosztami udzielanej im pomocy.
4. Troska duszpasterska wobec osoby skrzywdzonej i jej bliskich polega przede wszystkim na
życzliwym wysłuchaniu i pomocy w odbudowaniu jej więzi z Bogiem i zaufania do Kościoła.
Organizowana jest w porozumieniu z diecezjalnym duszpasterzem ds. pomocy duchowej
osobom skrzywdzonym.
5. Jeśli osoba skrzywdzona należała do jakiejś grupy parafialnej, również inni uczestnicy tej
grupy powinni otrzymać pomoc duszpasterską i ewentualnie psychologiczną.
6. Jeśli osobą skrzywdzoną jest dziecko, pomoc powinna otrzymać również jego rodzina.
7. Parafianie powinni być we właściwy sposób poinformowani o tym, co się wydarzyło, oraz
otrzymać stosowną pomoc. Należy przy tym zachować zasadę ochrony dobrego imienia
osoby skrzywdzonej.
8. Jeśli zgłoszenie dotyczy przestępstwa określonego w prawie karnym i/lub kanonicznym,
osoba przyjmująca zgłoszenie postępuje zgodnie z procedurami zawartymi w Wytycznych
KEP.
9. Jeśli zgłoszenie dotyczy innej krzywdy czy niewłaściwego zachowania, osoba zgłaszająca
otrzymuje informację o podjętych w sprawie krokach.
10. Wszelkie działania i uzyskane informacje objęte są zasadą poufności, ale osoby skrzywdzonej
nie wolno zobowiązywać do zachowania tajemnicy.
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 16
STANDARD 5 SPOSÓB POSTĘPOWANIA Z OSKARŻONYMI O WYKORZYSTANIE SEKSUALNE I PRZEMOC
1. Do parafii mogą należeć osoby, które są oskarżone o różne przestępstwa bądź mają wyrok w
zawieszeniu, lub też wróciły do środowiska po odbytym wyroku. Nie powinny one pracować z
dziećmi, natomiast powinny zostać objęte pomocą duszpasterską.
2. W sytuacji, gdy podejrzanym lub oskarżonym jest dziecko, należy współpracować z jego
rodzicami lub opiekunami prawnymi w takim zakresie, w jakim jest to możliwe i potrzebne.
Ich również dobrze jest otoczyć opieką duszpasterską.
3. W sytuacji, gdy osobą podejrzaną lub oskarżoną jest kapłan lub osoba konsekrowana, należy
zastosować się do wskazań uzyskanych od biskupa miejsca lub przełożonych. Wobec takiej
osoby powzięte zostają kroki przewidziane przez Wytyczne KEP.
4. Gdy osobą podejrzaną lub oskarżoną jest świecki pracownik lub wolontariusz parafialny,
należy odsunąć taką osobę od podejmowanej pracy na czas wyjaśnienia sprawy lub do czasu
decyzji prokuratury oraz objąć ją stosowną opieką duszpasterską.
5. W procesie wyjaśniania sprawy oraz w podawaniu informacji należy również zadbać o
zachowanie ochrony dobrego imienia domniemanego sprawcy.
6. W przypadku zaistnienia fałszywego oskarżenia, jeśli zarzuty nie zostaną potwierdzone, a
oskarżenie znane było osobom postronnym, należy przekazać im informację o niewinności
oskarżonego w formie komunikatu biskupa miejsca lub delegata.
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 17
STANDARD 6 ZASADY CHRONIĄCE W OBSZARZE PARAFIALNYM
Zasady chroniące dotyczące dzieci (granice zachowań)
Dzieckiem jest osoba, która nie ukończyła 18. roku życia. Dziecko, rozwijając się, konstytuuje siebie
jako osobę. Potrzebuje do tego opieki, troski, serdeczności, kształcenia i wychowania. Dzieje się to w
rodzinie, ale również poprzez relacje z autorytetami oraz wartościami przekazywanymi w środowisku
rówieśniczym i wychowawczym. Wszelkie oddziaływanie wychowawcze zawsze musi się dokonywać z
poszanowaniem woli rodziców bądź prawnych opiekunów. Wprawdzie niemożliwe jest stworzenie
wyczerpującej listy zachowań niepożądanych, ani też wskazanie precyzyjnych granic wszystkich
zachowań, należy jednak kierować się poniższymi wskazówkami oraz roztropnością i wrażliwością
ewangeliczną. Zasady te dotyczą nie tylko relacji dorosły – dziecko, ale również relacji pomiędzy
dziećmi (Załącznik 5).
Zasady chroniące w kontakcie bezpośrednim
a) Wszystkie spotkania z dziećmi na terenie parafii powinny być organizowane w miejscach
oficjalnych, ogólnodostępnych i do tego przygotowanych.
b) Nie można przebywać z dzieckiem sam na sam w warunkach odizolowanych. Jeżeli dobro
dziecka wymaga indywidualnego spotkania, nie może się ono odbywać w sekrecie (zalecane
powiadomienie rodziców lub przełożonego) i w warunkach odizolowanych. Osoba
przeprowadzająca spotkanie powinna zatroszczyć się o transparentność (np. przeszklone lub
uchylone drzwi pomieszczenia, które nie mogą być zamknięte na klucz, obecność innych osób
w bezpośrednim pobliżu, powiadomienie innych osób o spotkaniu itp.). Indywidualnych
spotkań z dziećmi nie wolno w nieroztropny sposób mnożyć ani przedłużać. Spotkania takie
nie powinny odbywać się w późnych godzinach wieczornych (po godz. 20.00 lub nocą).
c) Dzieci nie mogą przebywać w parafialnych pomieszczeniach mieszkalnych bez opieki rodzica
lub opiekuna prawnego. Nie powinny też towarzyszyć duszpasterzom w miejscach lub w
sprawach niezwiązanych ze sprawowaniem posługi lub formacją.
d) Dzieci powinny zawsze pozostawać pod opieką osoby dorosłej. Podczas pełnienia funkcji
wychowawczych opiekunowie nie mogą pozostawać pod wpływem alkoholu lub substancji
psychoaktywnych ani przyjmować ich w obecności dzieci.
e) Dzieci na terenie parafii nie mogą przebywać pod wyłączną opieką innego dziecka, chyba że
inaczej stanowią regulaminy religijnych ruchów duszpasterstwa pozaparafialnego, np. Ruchu
Światło-Życie, KSM, w tym wypadku stosuje się standardy opracowane przez te grupy. Osoby
te powinny być odpowiednio uformowane, przygotowane i pełnić posługę pod okiem dorosłych.
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 17
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 18
f) Jeśli spotkania formacyjne, np. przygotowanie do bierzmowania, odbywają się w domach
wybranych rodzin, również muszą być przeprowadzane w grupie, nigdy indywidualnie.
g) Zakazuje się przewożenia dzieci prywatnymi samochodami, zwłaszcza w pojedynkę, bez
wiedzy i wyraźnej zgody rodziców lub opiekunów prawnych.
h) Niestosowne jest skracanie dystansu przez przechodzenie na „ty” osoby dorosłej z dzieckiem.
i) W prywatne życie dziecka wolno ingerować tylko w takim wymiarze, w jakim wymaga tego
konkretny problem.
j) W przypadku konieczności podjęcia rozmów na temat seksualności należy wykazać się
delikatnością i roztropnie rozeznać, czy takiej rozmowy nie powinien przeprowadzić
specjalista.
k) W obecności dzieci nie wolno wypowiadać treści i żartów o podtekście seksualnym.
Zabronione jest prezentowanie dzieciom treści obscenicznych, erotycznych, pornograficznych
lub mających podtekst seksualny, zawierających sceny brutalnej przemocy bądź
nieodpowiednich do wieku i wrażliwości odbiorców w jakikolwiek sposób i za pomocą
jakiegokolwiek urządzenia.
l) Niedozwolone jest stosowanie przemocy fizycznej oraz psychicznej, takiej jak: poniżanie,
upokarzanie, ośmieszanie, dokuczanie, szykanowane, znęcanie się itp., zarówno w
bezpośrednich kontaktach, jak i za pośrednictwem mediów społecznościowych.
m) Niedopuszczalne są wszelkiego rodzaju nadużycia duchowe (w obszarze spowiedzi,
poradnictwa itp.).
n) Każdy przypadek przemocy fizycznej, psychicznej (emocjonalnej) czy seksualnej pomiędzy
dziećmi wymaga natychmiastowej reakcji ze strony opiekunów.
o) Nie wolno dotykać dzieci wbrew ich woli ani w sposób nieadekwatny do relacji
duszpasterskich lub wychowawczych.
Zachowania niedozwolone:
a) wszelkie formy okazywania niechcianej czułości;
b) dotykanie piersi, pośladków, genitaliów i ich okolic (choćby przez bieliznę lub odzież);
c) pocałunki;
d) mocne i zamykające uściski, uniemożliwiające przerwanie kontaktu;
e) klepanie po pośladkach, udach, kolanach, głowie;
f) łaskotanie lub mocowanie się w dużej bliskości cielesnej;
g) masaże;
h) sadzanie na kolanach;
i) kładzenie się lub spanie obok;
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 19
j) ocieranie się;
k) seksualizacja i seksizm;
l) różne formy poniżania oraz mobbing;
m) używanie wulgaryzmów.
Zachowania właściwe w naszym kręgu kulturowym:
a) uścisk dłoni lub delikatne objęcie, przytulenie, pocałunki w policzek;
b) delikatne poklepanie po ramionach lub plecach jako wyraz akceptacji wsparcia, pocieszenia;
c) dotyk ramion, rąk czy barku jako wyraz bliskości;
d) trzymanie się za ręce w czasie np. zabawy lub dla uspokojenia wzburzenia emocjonalnego;
e) trzymanie za ręce dzieci w czasie spaceru;
f) siadanie w pobliżu małych dzieci;
g) podnoszenie lub trzymanie na rękach dzieci do ok. 3. roku życia;
h) przytulanie i branie na kolana małych dzieci za zgodą ich rodziców i najlepiej w ich obecności;
i) dzieciom nie wolno robić zdjęć lub filmować bez ich zgody. Nie wolno upubliczniać zdjęć,
filmów z udziałem dzieci bez pisemnej zgody ich rodziców lub opiekunów prawnych, z
wyjątkiem zdjęć dużych grup w miejscach publicznych w związku z informowaniem o
wydarzeniach;
j) zabrania się częstowania dzieci tytoniem, alkoholem i innymi substancjami
psychoaktywnymi, posiadania środków niedozwolonych przez prawo. Nie wolno również
tolerować ich posiadania oraz zażywania przez dzieci.
Zasady ochrony dotyczące wyjazdów
Zachęca się do pełnej transparentności w organizowaniu spotkań z dziećmi. Na początku roku
formacyjnego w parafii należy:
a) zapoznać rodziców lub opiekunów prawnych dzieci z harmonogramem prowadzonych
spotkań;
b) zadbać o wyrażenie przez nich zgody w formie pisemnej na udział w spotkaniach;
c) ustalić zasady odbioru dzieci;
d) ustalić zasady komunikacji elektronicznej z dziećmi;
e) wszystkie formy zorganizowanego czasu, a w sposób szczególny wypoczynku dzieci powinny
być realizowane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa;
f) na wyjazdy grupowe należy uzyskać pisemną zgodę rodziców lub opiekunów prawnych, po
uprzednim zapoznaniu ich z ramowym planem działania i zasadami jego organizacji
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 20
(regulaminem). Podczas wyjazdu rodzice lub opiekunowie prawni mają prawo do kontaktu ze
swoim dzieckiem oraz z jego opiekunem;
g) podczas wyjazdów parafialnych opiekunowie nie powinni nocować w tym samym
pomieszczeniu co podopieczni. W sytuacji szczególnej, wymagającej od opiekuna pozostania
w nocy w pomieszczeniu z wychowankiem, powinien on o tym fakcie zawiadomić inną osobę
dorosłą, kierownika wyjazdu oraz, jeśli to możliwe, rodzica lub opiekuna prawnego
wychowanka. Jeśli wyjazd przewiduje noclegi zbiorowe, organizator zawiera informację na
ten temat w regulaminie. Szczególnie zadbać należy o ochronę dzieci w toaletach, łazienkach,
przebieralniach czy szatniach.
Zasady ochrony dotyczące kontaktów przez media oraz udostępniania z Internetu
a) Parafie, które zapewniają dzieciom dostęp do Internetu, powinny wdrożyć środki
bezpieczeństwa uniemożliwiające dostęp do treści stanowiących zagrożenie dla ich
prawidłowego rozwoju. Na urządzeniach umożliwiających dostęp do Internetu powinno być
zainstalowane i aktualizowane oprogramowanie filtrujące treści, zaś korzystanie z Internetu
powinno być monitorowane przez wyznaczoną osobę przynajmniej w sposób umożliwiający
ustalenie, kto, kiedy i z jakich treści korzystał (np. indywidualne konta dla wszystkich
użytkowników). Szczegółowe zasady korzystania z Internetu powinny być zawarte w
stosownym regulaminie.
Zasady chroniące dotyczące wszystkich, również dorosłych
a) Sakrament pokuty i pojednania, a także spotkania związane z towarzyszeniem duchowym
powinny odbywać się w miejscach do tego wyznaczonych (konfesjonał lub miejsce osobne,
ale widoczne). Jeśli nie można zachować tej zasady (np. w czasie wakacji, pielgrzymki czy przy
spowiedzi osoby chorej czy z niepełnosprawnością), należy zadbać o to, by spowiednik i
penitent byli dostępni (drzwi pomieszczenia nie mogą być zamknięte na klucz) lub widoczni
dla innych osób (np. przeszklenia w drzwiach, uchylone drzwi do pomieszczenia).
Niedopuszczalne jest spowiadanie lub tzw. rozmowy duchowe w pokojach prywatnych.
b) Podczas Mszy świętych o uzdrowienie połączonych z modlitwą wstawienniczą należy zadbać
o to, aby modlitwa taka odbywała się przy głównym ołtarzu, w miejscach godnych,
widocznych, centralnych, a nie w różnych „zaułkach”, przyciemnionych pomieszczeniach itp.
c) Zaleca się, aby odwiedziny chorych (dotyczy księży oraz szafarzy i wolontariuszy) odbywały
się w obecności osoby trzeciej (kogoś z rodziny, z sąsiedztwa, osoby posługującej w parafii).
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
d) Do udziału w wizytach duszpasterskich (kolęda) należy zapraszać tylko takie osoby (służba
liturgiczną, organista, zakrystianin, kościelny), które wykazują się odpowiednią dojrzałością
np. w obszarze zachowania dyskrecji.
e) Zobowiązania i obietnice księdza, pracownika lub osoby posługującej w parafii, zwłaszcza te,
za które uiszczono wynagrodzenie, powinny być udokumentowane w formie pisemnej, a
kopia przekazana beneficjentowi.
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 22
STANDARD 7 EDUKACJA DZIECI ORAZ OSÓB BEZBRONNYCH W OCHRONIE SWOICH GRANIC
„Edukacja to szczepionka na przemoc” przekonywał Edward James Olmos. Zapobieganie sytuacjom
sprzyjającym wykorzystaniu odbywa się również poprzez kształtowanie świadomości dzieci. W parafii
istnieje możliwość zadbania o taką edukację. Szkolenia, np. w konwencji warsztatów, powinny
prowadzić osoby odpowiednio do tego przygotowane. Powinny one obejmować formację dzieci do
reagowania poprzez asertywne zachowanie oraz informowanie odpowiednich osób dorosłych w
sytuacjach, w których są świadkami lub doświadczają od dorosłych albo innych dzieci jakiejkolwiek
krzywdy (fizycznej, seksualnej, słownej, emocjonalnej itd.), takiej jak np.:
a) pozostawianie dzieci bez opieki;
b) okazywanie niechcianej czułości;
c) próby nawiązywania kontaktu w miejscach odosobnionych;
d) epatowanie nagością oraz zapraszanie, zwłaszcza indywidualnie, do miejsc takich jak np.
sauna;
e) przekraczanie granic nienaruszalności cielesnej;
f) zbyt intensywne dążenie do osobistego kontaktu;
g) infantylne zachowania opiekunów;
h) prowokacja i wciąganie w sytuacje dwuznaczne;
i) prezentowanie nieodpowiednich i wulgarnych treści (zwłaszcza materiałów o charakterze
erotycznym, pornograficznym, obrazujących przemoc lub w inny sposób przyczyniających się
do dyskomfortu);
j) nadmierne i indywidualne obdarowywanie prezentami i inne formy faworyzowania;
k) brak empatii i wrażliwości na potrzeby dzieci;
l) proponowanie, używanie alkoholu lub środków psychoaktywnych itp. lub bycie pod ich
wpływem.
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 23
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 24
c) czynników ryzyka i czynników ochronnych;
d) funkcjonowania w środowisku lokalnym placówek pomocowych;
e) procedur ustalonych dla danej parafii.
7. Za szkolenie tych osób odpowiada osoba odpowiedzialna za prewencję w danej diecezji/zakonie.
Na szkolenie zaprasza osoby posiadające kompetencje potwierdzone odpowiednim dokumentem.
8. Osoby odpowiedzialne za prewencję w danej parafii uczestniczą raz w roku w spotkaniu
odpowiedzialnych za prewencję w danej diecezji.
STANDARDY OCHRONY DZIECI W DUSZPASTERSTWIE
PARAFIALNYM
Parafia pw. św. Maksymiliana Marii Kolbego w Zalesiu. Strona 25
STANDARD 9 ZAPEWNIENIE JAKOŚCI I CIĄGŁOŚCI DZIAŁAŃ W ZAKRESIE PREWENCJI
1. Dokument zawierający standardy ochrony dzieci i osób bezbronnych w parafii aktualizowany
jest co dwa lata.
2. Ewaluacja dokumentu dokonywana jest w danej placówce przez osobę odpowiedzialną za
prewencję we współpracy z proboszczem i osobami wyznaczonymi przez proboszcza, a
następn